Pianista

Międzynarodowa koprodukcja o sile życia, sztuki, miłości i przyjaźni w cieniu holokaustu. Ekranizację wojennych wspomnień Władysława Szpilmana reżyser Roman Polański określa za najważniejszy film w swoim dorobku.

Wrzesień 1939 roku. Wojska niemieckie wkraczają do Warszawy. Młody polski pianista żydowskiego pochodzenia, 28-letni Władysław Szpilman (Adrien Brody), gra właśnie w Polskim Radio nokturn cis-moll Chopina. Jest to ostatni dzień jego pracy. Wkrótce okupanci wprowadzają restrykcyjne przepisy wobec ludności żydowskiej: godzina policyjna, limity dochodów, obowiązek noszenia opasek z gwiazdą Dawida. Szpilman wraz z rodzicami, dwiema siostrami i bratem zostają pozbawieni środków do życia. Wyprzedają obrazy, kosztowności, meble, a w końcu fortepian. Ofiary te okazują się daremne, bo wkrótce pół miliona warszawskich Żydów zostaje przesiedlonych do niewielkiego getta. Szpilman zarabia na utrzymanie rodziny grając w kawiarni. Niemcy zaczynają wywozić Żydów do obozów koncentracyjnych. W jednej z takich akcji uczestniczy rodzina Szpilmanów. Władysław cudem unika deportacji. Ratuje go znajomy żydowski policjant. Od tej pory młody pianista pracuje przy rozbiórce domów, ale zdaje sobie sprawę, że i jego dni są policzone. W końcu, dzięki pomocy przyjaciół z żydowskiego ruchu oporu, ucieka z getta i ukrywa się w okupowanej Warszawie. Po upadku Powstania Warszawskiego Szpilman zostaje sam w ruinach zburzonego miasta. W jednym z domów znajduje go Wilm Hosenfeld (Thomas Kretschmann), niemiecki oficer i meloman. Dzięki jego pomocy, utalentowanemu pianiście udaje się przetrwać wojenny koszmar.

Do czasu nakręcenia "Pianisty" ROMAN POLAŃSKI stworzył kilka wybitnych dzieł kinematografii, w tym dwa, które uchodzą za klasyki gatunku: "Chinatown" z Jackiem Nicholsonem i Faye Dunaway oraz "Dziecko Rosmary" z Mią Farrow i Johnem Cassavetesem. Jednak reżyser uważa właśnie "Pianistę" za najważniejszy film w swoim dorobku, zmierzył się w nim bowiem z traumą dzieciństwa. Jako dziecko przeżył zarówno pobyt w krakowskim gettcie, jak i utratę matki wywiezionej do obozu koncentracyjnego. Tragiczne wydarzenia osobiste (śmierć matki w obozie, wojenna tułaczka, morderstwo przez bandę Masona ciężarnej żony Sharon Tate, oskarżenie o gwałt na nieletniej) odcisnęły piętno na jego twórczości, choć nigdy bezpośrednio do nich nie nawiązywał. Absolwent legendarnej łódzkiej Filmówki zadebiutował jeszcze w Polsce dramatem psychologicznym "Noż w wodzie", za który dostał nagrodę FIPRESCI na MFF w Wenecji i pierwszą (również dla polskiego kina) nominację do Oscara. Kolejne filmy powstawały już na emigracji we Francji i Hollywood. Są to filmy zróżnicowane zarówno gatunkowo, jak i stylistycznie: klasyczny horror "Dziecko Rosemary" lub jego parodia "Nieustraszeni zabójcy wampirów", thriller "Frantic" czy melodramat "Tess", czarny kryminał "Chinatown" czy czarna komedia "Matnia", kameralny dramat psychologiczny "Wstręt" i przygodowe kino akcji "Piraci".

"Pianista" to jeden z najliczniej nagrodzonych filmów 2002 roku. Wśród wielu prestiżowych wyróżnień znajdują się m.in.: 3 Oscary, BAFTA, Złota Palma na MFF w Cannes, 7 Cezarów i 8 nagród polskiego przemysłu filmowego - Orłów. Sporo zdjęć kręcono na ulicach Warszawy z udziałem polskiej ekipy, a w rolach drugoplanowych i epizodach pojawiają się znakomici polscy aktorzy, tacy jak Maja Ostaszewska, Krzysztof Pieczyński, Katarzyna Figura, Zbigniew Zamachowski i Michał Żebrowski. Adrien Brody, odtwórca głównej roli Władysława Szpilmana, otrzymał za swoją kreację m.in. Oscara i Cezara. Brody'emu przypadły za tę rolę również nominacje do tak istotnych nagród jak: BAFTA, Złote Globy oraz Orła - Polskiej Nagrody Filmowej. Kapitana Hosenfelda, dzięki któremu ostatecznie Szpilmanowi udało się przeżyć, zagrał niemiecki aktor Thomas Kretschmann, znany między innymi z "King Konga" Petera Jacksona oraz "Resident Evil 2: Apokalipsa" Alexandra Witta.